Yılbaşındaki Nar Geleneği Nereden Geliyor?

Yüzyıllar içinde sanat dünyasında ‘nar' sanatçıların ustalıklarını gösterebilecekleri, doğurganlığı, bolluğu, bereketi, çoğalmayı anlatırken tercih ettikleri mistik meyvelerden ve konulardan biri olur. Bir yılbaşı geleneği olan narın şiir satırlarından tuvallerin başköşelerine sanat tarihindeki yerini inceliyoruz.

YAZAR: Maya Portakal

31 Aralık 2021 Cuma 15:02 | Son Güncellenme: 31 Aralık 2021 Cuma 15:03

3 dakika okunma süresi

Yılbaşındaki Nar Geleneği Nereden Geliyor?

"Sağlıkta bolluk, iyilikte bolluk, sevgide bolluk, huzurda bolluk..." diliyoruz 2022'ye an be an yaklaşırken. Bolluğu, bereketi sembolize eden natürmortların yemek odalarının başköşelerinde yer alması elbette düşünülmüş 'tesadüflerden'. Büyük ustaların şaheserleri yüz yıllardır oldukları noktalardan gelen misafirlere buyurun derken, "Evimize, soframıza hoş geldiniz", "Aşımızı, yemeğimizi sizinle paylaşmaktan mutluyuz", "İyi ki geldiniz, hep gelin" der.

Meyveler, özellikle çekirdekli meyveler, eserlerin merkezinde yer alır. Meyve, zenginlik ve bolluktur, çekirdeği bereketi. İçi gözüken su sürahileriyle sofradaki sohbetin saydam, şeffaf oluşunu anlatır büyük ustalar. Şeker Ahmed Paşa, Hüseyin Zekai Paşa, Süleyman Seyyid...

Benzer tarihlerde Cezanne da Natürmortlar yaratır. Evrensel bir dile sahiptir natürmortlar. Cezanne'ın şaheserlerinden biri, üstelik Nar'lı natürmortu Metropolitan Müzesi Koleksiyonu'nda yer alır.

Nar, "pomegranatte", "punica granatum", Afrodit ve Hera'nın meşhur 'narlı' hikayeleri gibi mitolojide ruhun ölümsüzlüğünü, sonsuz yaşama sahip ölümsüz ruhları anlatır. Eski Roma'da yeni evli kadınların 'nar'lardan tacı olurmuş. Bir nevi doğurganlık niyetini anlatan neredeyse kutsal denebilecek narlar.

Yüzyıllar içinde sanat dünyasında 'nar' sanatçıların ustalıklarını gösterebilecekleri; doğurganlığı, bolluğu, bereketi, çoğalmayı anlatırken tercih ettikleri mistik meyvelerden ve konulardan biri olur. Şiir satırlarında, tuvallerin başköşelerinde yer alır... Kırmızının bin bir tonu ile izleyeni buluşturur sanatçılar. Kalın kabuğunun altında dökülmeye hazır binlerce hassas tanenin olduğu tezadı ayrıca büyülü kılar narı. Yaşam ve sanat elbette şaşırtmayı sever. Şaşırtmayı, tebessüm yaratmayı ve düşündürmeyi...