Suretlerin Ardındaki Sır

Ben resmettiğim portrelerin derinlerde saklı tuttukları sırlarına yolculuk etmeyi seviyorum diyor Mert Özgen. Sanatçının kara, korkak, kırılmaya müsait, öte yandan daha cüretkar, asi ve bazen yıkıcı duygu durumları arasında çıktığı yolculuğa ortak olduk.

YAZAR: ERAY ERKOCA
ABONE OL
23 Ekim 2019 Çarşamba 16:35 | Son Güncellenme:
9 dakika okunma süresi
Suretlerin Ardındaki Sır

İnsan suretine ve ruh haline duyduğunuz ilgi; adeta portrelerinizdeki yüzlerde vücut buluyor. Hangi duygu biçimlerini ve düşünce durumlarını portrelerinizde anlatmayı tercih ediyorsunuz?

İnsan çok derinlikli, katmanlı ve esrarengiz bir yaratılış. Aynı anda bir çok farklı kimliğe ve duyguya bürünebiliyor. Bir beden içindeki ruh halinin bu denli anlık geçişlerinin olması figür resmi yapan bir sanatçı olarak beni her zaman heyecanlandırmıştır. Özellikle insanın yalnız, bir başına geçirdiği zamanlarda hissettiklerinin, duyumsadıklarının, düşündüklerinin ve hayalini kurduklarının, o kişinin en derinde saklı tuttuğu ne varsa onu açığa çıkarttığını düşünüyorum. Bu yüzden resimlerimde genellikle tek bir portreye odaklanmayı seçiyorum. Tekil olanın her zaman aklından ve kalbinden geçen, onun en derin sırlarına açılan kapıdır. Genellikle içte sakladığımız daha kara, korkak, kırılmaya müsait, öte yandan daha cüretkar, asi ve bazen yıkıcı duygu durumlarıdır. Ben resmettiğim portrelerin derinlerde saklı tuttukları sırlarına yolculuk etmeyi seviyorum. Biriktirdikleri, sakladıkları, unuttukları ne his varsa, onu kurguladığım portrelerin gözlerinde resmetmeye çalışıyorum. Ayna karşısında, insanın kendi gözlerinin içine bakarken açığa çıkan duygular beni resim yapmaya teşvik ediyor. Görülmeyeni, gizleneni, saklı tutulanı görünür kılmak bir bakıma...

İnsan suretinden ve bireyin “arızalı, güvensiz, bozuk ve yıkıcı” duygu biçimlerinden hareket ederek toplumsal meselelere değindiğinizi söyleyebilir miyiz? Portrelerinizdeki suretleri güvensiz kılan nedir?

Resmettiğim portrelerde ele aldığım konular aslında bireyseller; kökten, derinden, belki önceki kuşaklardan gelen duygular hepsi. Gerçi insanı ele alırken toplumsal ve bireysel olarak sınıflandırma yapmaktan ziyade onların birbirine bağlı olduklarını düşünüyorum; her şey etkileşim içinde. Duygularımız her ne kadar bireysel olsa da, onları hissettiren etkenler çoğu zaman toplumsal meselelerdir. Her birimiz kırıklarla, kırgınlıklarla doluyuz; bunu çoğu zaman kabul etmesek de. Bu kırılgan olma durumu her ne denli farklı tesir bulsa da ayrı bünyelerde, çoğu zaman gerisinde güvensizlik bırakıyor. Üçüncü sayfa haberlerinde okuduğumuz kadınların ve belki de hiçbir zaman hikayesini dinleyemeyeceklerimizin, özgürlüğü için hayatı pahasına mücadele eden azınlıkların, veya sırf engelleri sebebiyle kapalı kapılar ardına hapsedilenlerin duygularını gözlemlerken toplumun dayatılarını, öğretilerini göz ardı edemeyiz. Hikayeler hep bir bütündür; eylemler ve duygular. Ben resimlerimde duyguları yansıtmaya çalışıyorum. Edimlerden ziyade hissedilenler resimlerimin temelini oluşturuyor.

“Arızalı / Broken” serginizde eser seçimi yapılırken neye dikkat edildi? Bize biraz serginin kavramsal çerçevesinden bahseder misiniz?

“Arızalı / Broken” sergisi kendi içime yaptığım bir yolculuk niteliğinde diyebilirim. Kendimle daha çok sohbet ettiğim, etrafımdaki enerjilere daha hassas olduğum bir dönemde ürettiğim işlerden oluşan bir sergi oldu. Kendi iç dünyamdan çok izler var. Tabloların seçimini yaparken bir akışta olmalarına dikkat ettik. Belirli bir duygu durumundan ziyade, derinde saklanan ne denli arızalı, bozuk, yıkıcı, güvensiz his varsa her birini kucaklayıp, benimseyip, portrelerde yansıtmaya çalıştım. Sureti, içinde taşıdığı bütün yoğunluğuyla resmetmeye çalıştım.

İzleyici tablolarınızda resmedilen gözlere bakarken, aslında kendi içinde bir yolculuğa çıkıyor. Eserlerinizin izleyici ile kurduğu ilişki üzerine siz ne söylersiniz?

Sergi öncesi atölyemi ziyaret eden yakın çevremden, resimlerimi takip edenlerden duyduğum yorumlar, resimlerimin üzerine ürettikleri hikayeler, kurdukları cümleler beni çok etkiledi. Genelde hep gözlere odaklandıklarını fark ettim ve bu inanılmaz hoşuma gitti. İzleyicinin tabloyla kurduğu ilişki çok kişiseldir, o yüzden ben pek o bağa kendimi de dahil ederek o büyüyü bozmayı sevmiyorum. Resim yapma süreci sadece tuval önünde boya sürmekten ibaret değil; çok fazla araştırmayla, denemeyle, gözlem yapmakla, okumakla geçen bir süre de var içinde. Bu süreç bir sanatçı için ciddi bir serüven, macera. Benim dileğim izleyicinin de kendi serüvenini yaratması benim tablolarıma bakarken. Onunla konuşması, zihnine yerleştirip ara ara zihninin içinde de onu canlandırması, farkındalığını arttırması… Umarım ufak da olsa izleyicinin o derinde saklı tuttuğuna dokunabilmişimdir ve tabloyla arasında bir bağ kurmasını sağlayabilmişimdir.

2016 tarihli “Derinin Altındaki: Psikanalitik Kuram Bağlamında Yara” başlıklı, bedensel yaraları psikanaliz ve Hristiyan ikonaları çerçevesinde inceleyen yüksek lisans teziniz dikkatimi çekti. Siz de insan sureti ve bedenini konu edinen bir sanatçı olarak, insan bedenine ne gibi anlamlar yüklüyorsunuz?

Sayısız, sınırsız ve çoğu zamanda anlamsız anlamlar yüklüyorum. İnsan bedeni de ruhu gibi çok değişken. Elbette deri vücudumuzu sınırlayan, çizgilerini çeken bir organ ama her saniye değişmekte olan bir yapı. Hormonlar, duygular, yediklerimiz, yaşadıklarımız, uykular veya uykusuzluklarımız, mutluluğumuz veya kederimiz sürekli bedenimizi de değiştiriyor. Bu yüzden beden sürekli değişim halinde; bazen de ön göremediğimiz dış etkenler yüzünden bambaşka bir hale geliyor. Ben bedeni kullanarak bedenin içini anlamaya, anlamlandırmaya çalışıyorum. Deriyi göstererek aslında tenin altındakini arıyorum. Beden benim için ruhu yansıtmanın bir aracı.

Son olarak, sanat piyasasında yer edinmeye çalışan genç sanatçılara ne önerirsiniz?

Yer edinilmeye çalışılmalı mı bilmiyorum, sanırım bu kullanmayı tercih edeceğim bir fiil değil. Akan su yolunu bulur derler ya. Kendilerinden vazgeçmesinler, yılmasınlar, üretsinler. Belirli bir kalıba girmek yerine kendileri olsunlar. Kendi sesleri olsun, kendi sözcükleri. Çünkü herkesin sesi farklı ve özgün.

EN ÇOK OKUNANLAR

Melek Zeynep Bulut ile “Açık Anıtlar” Üzerine
Melek Zeynep Bulut ile “Açık Anıtlar” Üzerine

Melek Zeynep Bulut ile “Açık Anıtlar” Üzerine

9 dakika okunma süresi
Evrensel Moda Dili
Evrensel Moda Dili

Evrensel Moda Dili

2 dakika okunma süresi
Yılın Trendi: Doğal Saç Şekillendirme
Yılın Trendi: Doğal Saç Şekillendirme

Yılın Trendi: Doğal Saç Şekillendirme

9 dakika okunma süresi
Netflix'te İzlemeniz Gereken 14 Müzikal Film
Netflix'te İzlemeniz Gereken 14 Müzikal Film

Netflix'te İzlemeniz Gereken 14 Müzikal Film

13 dakika okunma süresi
Bong Joon-ho'nun En İyi Filmleri
Bong Joon-ho'nun En İyi Filmleri

Bong Joon-ho'nun En İyi Filmleri

9 dakika okunma süresi

DAHA FAZLASI

Annie Leibovitz'in Harikalar Diyarı
Suretlerin Ardındaki Sır

Annie Leibovitz'in Harikalar Diyarı

“Üç Ayaklı Kedi”: 18. İstanbul Bienali Şehri Sanatla Birleştiriyor
Suretlerin Ardındaki Sır

“Üç Ayaklı Kedi”: 18. İstanbul Bienali Şehri Sanatla Birleştiriyor

Dönüşümün İçinde Bir Yolculuk
Suretlerin Ardındaki Sır

Dönüşümün İçinde Bir Yolculuk

Sanatın Çok Katmanlı Yüzü
Suretlerin Ardındaki Sır

Sanatın Çok Katmanlı Yüzü

Gian Paolo Barbieri: Moda Fotoğrafçılığının Zamansız Kahramanı
Suretlerin Ardındaki Sır

Gian Paolo Barbieri: Moda Fotoğrafçılığının Zamansız Kahramanı

Türkiye'nin Sanat Nabzı Şehirler ve Sergiler Arasında Atıyor
Suretlerin Ardındaki Sır

Türkiye'nin Sanat Nabzı Şehirler ve Sergiler Arasında Atıyor

Geleneksel Koleksiyonda Dijital Dönüşüm
Suretlerin Ardındaki Sır

Geleneksel Koleksiyonda Dijital Dönüşüm

Doğa ve İnsan Arasındaki Sessiz Diyalog
Suretlerin Ardındaki Sır

Doğa ve İnsan Arasındaki Sessiz Diyalog

İstanbul'un 20 Yıllık Sanat Günlüğü: Contemporary Istanbul
Suretlerin Ardındaki Sır

İstanbul'un 20 Yıllık Sanat Günlüğü: Contemporary Istanbul

Aralık 2025'te Kaçırılmaması Gereken Sergiler
Suretlerin Ardındaki Sır

Aralık 2025'te Kaçırılmaması Gereken Sergiler

Kraliyetten Hollywood'a: Cecil Beaton'a Saygı Duruşu
Suretlerin Ardındaki Sır

Kraliyetten Hollywood'a: Cecil Beaton'a Saygı Duruşu

Kuşların Şiirsel Güzelliği
Suretlerin Ardındaki Sır

Kuşların Şiirsel Güzelliği