Güneş Terkol ile 60. Venedik Bienali

Sanatçıları ve eserlerini bir araya getirerek çeşitli soruları gündeme taşıyan, sanat tarihinde yeni bağlantılar kuran Venedik Bienali, 60'ıncı edisyonuyla sanatseverlerle buluşuyor. 60. Venedik Bienali'ne katılan Güneş Terkol ile merkez sergisi, ülke pavyonları ve farklı gösteriler üzerinden bienali masaya yatırıyoruz.

YAZAR: Kübra Bıçak
ABONE OL
22 Nisan 2024 Pazartesi 14:14 | Son Güncellenme:
11 dakika okunma süresi
Güneş Terkol ile 60. Venedik Bienali

Dünyanın ilk uluslararası sanat sergisi olarak 1895 yılında kurulan Venedik Bienali, bazı yıllarda yaşanan toplumsal ve küresel olaylar yüzünden kesintiye uğrasa da günümüzde hala gündemi belirleyen önemli sanat etkinliklerinden biri. Dünyanın dört bir yanından sanatçıların her seçkide belirlenen tema etrafında sanat yoluyla görüşlerini belirlediği bienal, uluslararası sanatın göz bebeği niteliğinde.

2024 yılında 60'ıncı edisyonuyla karşımıza çıkan bienal, 2004'te Paris'te oluşan, Palermo Merkezli Claire Fontaine kolektifinin eser serisi "Foreigners Everywhere"den ilham alıyor. "Stranieri Ovunque" başlığı altında düzenlen bienalin bu yılki küratörü ise Adriano Pedrosa. Pedrosa "Stranieri Ovunque" temasının iki katmanlı ifade şekli olduğunu söylüyor ve ilk katmanda, nereye gidersek gidelim, hangi ortamda bulunursak bulunalım, her zaman yabancılarla karşılaşacağımız gerçeğini vurguluyor.

İkinci katmanda ise bulunduğumuz her yerde, özümüzde ve en derinlerde daima bir "yabancı" olduğumuz fikrini öne çıkarıyor. Giardini ve Arsenale'de yayılan bienalde bu yıl Türkiye Pavyonu'nu Gülsün Karamustafa temsil ediyor. 50 yılı aşkın sanat pratiğinde toplumsal cinsiyet, göç ve küreselleşmenin iç içe geçmişliğini inceleyen Karamustafa bienale, "Oyuk ve Kırık Dökük: Bir Dünya Hali" eseriyle katılıyor. Karamustafa, bu eserinde günlük nesneler üzerinden yeni anlamlar yaratma geleneğini devam ettirerek, yaşanan olayların ardında bıraktığı boşluk, oyuk ve kırıklıkların izlerini, farklı objeler aracılığıyla mekana taşıyor.

Bienalin bu yılki sürprizlerinden biri ise Nil Yalter'e verilen ödül. Video sanatının 1970'lerdeki öncü temsilcilerinden Nil Yalter, Venedik Bienali tarafından verilen Altın Aslan Yaşam Boyu Başarı Ödülü'ne değer görüldü. Seçkide ayrıca Semiha Berksoy, Fahrelnissa Zeid, Güneş Terkol ve İtaatsizlik Arşivi'nden sanatçı Pınar Öğrenci ile bağımsız film yapımcısı Güliz Sağlam yer alacak. Contemporary Istanbul Vakfı ise Venedik Bienali paralel sergileri kapsamında Japon sanatçı Tomokazu Matsuyama'nın solo sergisi "Mythologiques" ile Venedik'e konuk oluyor.

Farklı kültürel sembolleri yeni, evrensel bir gerçeklikte birleştirerek, çağdaş yaşamın dinamizmini yorumlayan Matsuyama'nın sergisi Magazzino No. 41, Marina Militare, Arsenale di Venezia'da izleyiciyle buluşacak. Seçkide "Dünyaya bir şarkı" adlı iki eseriyle yer alan Güneş Terkol'dan bienali ve seçkisini dinliyoruz.

GÜNEŞ TERKOL

60. Venedik Bienali Uluslararası Sanat Sergisi'ne hangi çalışmayla katılıyorsunuz? Eserinizin öyküsünü paylaşabilir misiniz?

"Dünyaya bir şarkı" isimli yeni ürettiğim iki çalışmayla katılıyorum. Üretimlerimi Saha Derneği'nin desteği ile Venedik'te kaldığım 40 günlük süreçte iki dernekle çalışarak tamamladım. Öncesinde İstanbul'da atölyemde yedi aya yayılan bir ön hazırlık süreci geçirdim. Görsellerden ilki, gondollarda ilerleyen anonim kadın figürlerinin su üstünde güneşli bir Venedik fonunda ilerleyen görüntüsü. Diğerinde ise kayan yıldızlarla dolu bir gecede, San Marco meydanında görünen anonim figürleri, kumaş üzerine dikiş yöntemiyle resmettim. Venedik'teki atölye sürecinde ise üzerine katılımcıların nakışları, şiirleri, alıntıları, tasarım ve karakterleri eklendi. Süreç sonunda 17 Nisan günü performans programı kapsamında San Marco'dan sergi mekanı olan Arsenale'de müzikli bir yürüyüş yaptık.

Bu eserinizde izleyiciyi nasıl bir düşünme tarzına davet ediyorsunuz?

Sergide göreceğiniz her bir pankart çalışması, kolektif düşünce süreci ile bireysel anlatımları koruyarak ortak bir çalışma üretebilmenin örneğini oluşturuyor. Coges Don Milani göçmen dayanışma derneği ve Collective Casa Punto isimli bir sanatçı kolektifi ile çalıştım. Ukraynalı, Afgan, Afrikalı ve İtalyan katılımcılar geldi. İzleyicileri farklı konumları görmeye ve kabul etmeye davet ediyorum.

Eserinizi oluştururken ilham kaynaklarınız nelerdi? Malzeme ve renk seçimini hangi kriterlere göre yaptınız?

Göçmenlik, sosyoekonomik durumlar, dil bariyeri, toplumsal cinsiyet gibi konular ilham kaynaklarım. Kolektif üretimin, paylaşmanın önemine inanan biriyim ve atölye katılımcıları ile üç hafta boyunca pek çok ortak sorunu konuştuğumuz ve üretim yaptığımız buluşmalar gerçekleştirdim. Katılımcıların deneyimleri ve isyanlarını, hayatta ilerlemeye dair düşünce ve hayallerini simgeleştirip ortak bir sese dönüştürmeye çalıştık. Ortaya çıkan nakşedilmiş fikirler, kristal gibi faklı bakış açıları ile bir araya gelip pankart formunda birleştiler. Seçtiğim kumaşlar başka ülkelerden biriktirdiğim, benim için önemi olan farklı dokularda ve renklerde malzemeler. Venedik şehrinin dokusuna uygun renkleri tercih ettim; sıcak tonlar ve suyun mavisi, gecenin moru gibi. Katılımcılar da kumaşlar getirdi. Örneğin; Giorgia isimli katılımcı, anneannesinin İtalya'ya özgü el yapımı nakışlarını getirdi. Domestik ve dışarı kapalı bir üretim olarak değerlendirilen nakışları kendi dünyası ile harmanlayarak güzel bir tasarım ortaya koydu. Katılımcılar seçtikleri kumaşlardan kendi karakterlerini ve hikayelerini yarattılar.

Eserinizin bu yılki "Foreigners Everywhere" temasıyla nasıl örtüştüğünü düşünüyorsunuz?

Adriano Pedrosa şöyle açıklıyor: "Stranieri Ovunque ifadesinin birkaç anlamı var. Öncelikle nereye giderseniz gidin, nerede olursanız olun, her zaman yabancılarla karşılaşacaksınız; onlar/biz her yerdeyiz. İkincisi, kendinizi nerede bulursanız bulun, her zaman gerçekten ve derinlerde bir yabancısınızdır." Benim üretmiş olduğum işler toplumsal cinsiyet konuları üzerinden dışlanmış, azınlık olarak kabul edilen grupların seslerini bir araya getirmek üzerine şekilleniyor. Bu anlamda kavramsal çerçeve ile uyum içindeler. Diğer eserlerle yeni diyaloglara açılacak olmaları beni heyecanlandırıyor.

Eserinizi izlemeye gelen sanatseverlerin, sergiden hangi duygularla ayrılmasını temenni edersiniz?

İzleyicilerin yorumlarına açık eserler üretiyorum. "Dünyaya bir şarkı" adlı çalışmamdaki eserlere baktıklarında ortaya çıkan çok dilliliğe, özlemlere, eşitlik ve barış taleplerine dikkat çekmek isterim ve kendi dünyalarındaki yalnızlaşmış duyguları ile bağ kurmalarını temenni ederim.

60. Venedik Bienali'ne katılmak hangi duyguları beraberinde getirdi? Bienaldeki eserinizin sanat yaşamınızdaki önemi nedir?

Çok heyecanlı bir süreç oldu. Bu kadar profesyonel bir ekiple çalışmak beni çok mutlu etti. Adriano Pedrosa ve yardımcı küratörleri Mimar Juliana Ziebell ve Amanda Carneiro her konuda çok yardımcı ve ilgililerdi. Atölye ortamımız çok besleyici oldu. San Marco'daki bienal binasında dikiş makinalarımız, çevirmenimiz ve terzimiz her daim katılımcılar ile ilgilendiler. Pek çok uluslararası sergi ve bienale katıldım ama dünyadaki ilk ve en önemli bienal olan Venedik Bienali'nin bir parçası olmak, diğer harika sanatçılar ile yan yana olmak çok gurur vericiydi.


Sanatçı Portresi: Semiha Berksoy

Erin İlkcan Aslan ile Multidisipliner Sanatı Üzerine

59. Venedik Bienali'nde Kadınların Gücü

EN ÇOK OKUNANLAR

Nicole Kidman, Ateş Kırmızısı Elbisesiyle Göz Kamaştırdı
Nicole Kidman, Ateş Kırmızısı Elbisesiyle Göz Kamaştırdı

Nicole Kidman, Ateş Kırmızısı Elbisesiyle Göz Kamaştırdı

1 dakika okunma süresi
Haluk Bilginer Uluslararası Emmy Ödülleri'nde İkinci Kez Aday
Haluk Bilginer Uluslararası Emmy Ödülleri'nde İkinci Kez Aday

Haluk Bilginer Uluslararası Emmy Ödülleri'nde İkinci Kez Aday

1 dakika okunma süresi
Hamid Merati-Kashani Yeni Parfüm Daveti
Hamid Merati-Kashani Yeni Parfüm Daveti

Hamid Merati-Kashani Yeni Parfüm Daveti

1 dakika okunma süresi
Moda Yaratan İş Birliği
Moda Yaratan İş Birliği

Moda Yaratan İş Birliği

1 dakika okunma süresi
Makaroma Çırağan Sarayı'nda Tanıtıldı
Makaroma Çırağan Sarayı'nda Tanıtıldı

Makaroma Çırağan Sarayı'nda Tanıtıldı

1 dakika okunma süresi

DAHA FAZLASI

Piyanonun Parlayan Yıldızı: İlyun Bürkev
Piyanonun Parlayan Yıldızı: İlyun Bürkev

Piyanonun Parlayan Yıldızı: İlyun Bürkev

2024 İstanbul Tiyatro Festivali'nde Dikkat Çeken Oyunlar
2024 İstanbul Tiyatro Festivali'nde Dikkat Çeken Oyunlar

2024 İstanbul Tiyatro Festivali'nde Dikkat Çeken Oyunlar

2024 Ağustos Etkinlik Ajandası: Şehirde Neler Oluyor?
2024 Ağustos Etkinlik Ajandası: Şehirde Neler Oluyor?

2024 Ağustos Etkinlik Ajandası: Şehirde Neler Oluyor?

2024 Emmy Ödülleri Adayları Açıklandı
2024 Emmy Ödülleri Adayları Açıklandı

2024 Emmy Ödülleri Adayları Açıklandı

2024 Contemporary Istanbul Edisyonunda Neler Oluyor?
2024 Contemporary Istanbul Edisyonunda Neler Oluyor?

2024 Contemporary Istanbul Edisyonunda Neler Oluyor?

Netflix'ten 11 Yerel Yapım: Türkiye'den Dünyaya Açılan Hikayeler
Netflix'ten 11 Yerel Yapım: Türkiye'den Dünyaya Açılan Hikayeler

Netflix'ten 11 Yerel Yapım: Türkiye'den Dünyaya Açılan Hikayeler

Jennifer Lopez, Simu Liu ve Sterling K. Brown ile “Atlas” Filmi Üzerine Sohbet
Jennifer Lopez, Simu Liu ve Sterling K. Brown ile “Atlas” Filmi Üzerine Sohbet

Jennifer Lopez, Simu Liu ve Sterling K. Brown ile “Atlas” Filmi Üzerine Sohbet

BMW i5 Flow NOSTOKANA Contemporary İstanbul'da
BMW i5 Flow NOSTOKANA Contemporary İstanbul'da

BMW i5 Flow NOSTOKANA Contemporary İstanbul'da

Leros Adası: Eşsiz Doğa ve Kültürel Aktiviteler
Leros Adası: Eşsiz Doğa ve Kültürel Aktiviteler

Leros Adası: Eşsiz Doğa ve Kültürel Aktiviteler

Eylülde Sanat ve Müzik Şöleni
Eylülde Sanat ve Müzik Şöleni

Eylülde Sanat ve Müzik Şöleni

Angelina Jolie, Torino Film Festivali'nde Ödül Aldı
Angelina Jolie, Torino Film Festivali'nde Ödül Aldı

Angelina Jolie, Torino Film Festivali'nde Ödül Aldı

Seren Ojalvo, Ece Duran ve Heper Sayar ile Mamut Art Project Üzerine
Seren Ojalvo, Ece Duran ve Heper Sayar ile Mamut Art Project Üzerine

Seren Ojalvo, Ece Duran ve Heper Sayar ile Mamut Art Project Üzerine