Rabia Güreli İle İstanbul'u Dünyayla Buluşturan Bir Sanat Yolculuğu

Rabia Güreli bu yıl Contemporary Istanbul'u ziyaret edeceklere fuarın tüm alanlarını keşfetmelerini ve sanatla iç içe bir gün geçirmelerini öneriyor. "Ziyaretçilerin fuar kapsamında yalnızca galeri ve iç mekânları değil dış alanda sergilenen birçok heykel ve sanat eserini de görme şansları olacak."

Contemporary Istanbul'un 20'nci yılında neler hissediyorsunuz?

İlk başladığımızda sanat piyasası henüz emekleme dönemindeydi ve altyapı yetersizdi. Türkiye'de bir fuarı 20 yıl boyunca sürdürebilmek kolay değil. Bu süreçte birçok zorluk, anı ve başarıyı birlikte yaşadık. Biz, Contemporary Istanbul'u her zaman farklı projelerle büyütmek ve uluslararası alanda sesini duyurmak istedik. İlk başladığımız dönemlerde Türkiye'de çağdaş sanat henüz geniş kitlelere ulaşmamış, uluslararası bağlantılar ise oldukça zayıftı ancak biz; İstanbul'un kültürel derinliğine ve yaratıcı enerjisine güvenerek bu yola çıktık. Amacımız, sanat aracılığıyla İstanbul'u dünyayla buluşturacak bir platform oluşturmaktı. Bugün geldiğimiz noktadan gurur duyuyoruz; ne kadar cesur bir adım attığımızı şimdi daha net görebiliyoruz. Sanatı, toplum ile buluşturabilmekten dolayı oldukça mutluluk duyuyoruz.

Bu yıl fuarda bizleri neler bekliyor?

Bu yıl, CI'ın 20'nci yılına yakışır nitelikte bir program düzenledik. Focus America bölümünde, Amerika'nın dinamik güncel sanat ortamının bir kesitini izleyicilerle buluşturuyoruz. CIF Dialogues kapsamında ise akademisyenler, koleksiyonerler ve sanatçıların bir araya geldiği, sanat ortamı, üretim ve yaratıcılık üzerine odaklanan farklı ve ilham verici bir program sunuyoruz. Diğer yandan, Contemporary Istanbul'un 20'nci edisyonunda öne çıkan bir diğer unsur da uluslararası kurumlarla kurulan iş birlikleri. Asia Society ve Sigg Art Foundation gibi prestijli kurumlarla yürütülen ortak projeler, fuarın yalnızca bir sergi alanı olmanın ötesine geçerek, kültürel üretimin ve düşünsel paylaşımın merkezi haline geldiğini ortaya koyuyor. Bu değerli projelere ek, Contemporary Istanbul'un 20 yıldır ana partneri olan Akbank, küratörlüğünü Hasan Bülent Kahraman'ın üstlendiği ve Jannis Kounellis'in yağlı boya eserlerinden oluşan özel bir seçki ile ortak bir projeye imza atıyor. Venedik Mimarlık Bienali, Sundance Film Festivali ve Coachella gibi uluslararası etkinliklerde yer alan Güvenç Özel'in "Neuroflux" çalışması İstanbul'da ilk kez Trendyol Sanat iş birliği ve GLOBART küratörlüğünde sunuluyor. BMW Art Koleksiyonu'nun 50'nci yılı anısına Alexander Calder'in 1975 tarihli efsanevi Art Car'ı ve Julie Mehretu'nun tasarladığı bir yaşındaki son aracın fuarda ilk kez birlikte sergilenmesi çağdaş sanat ve hareketlilik arasındaki uzun süredir devam eden hikâyeyi vurguluyor. Bu tür iş birlikleri İstanbul'u, sanatın sadece izlenip tüketildiği bir şehir olmaktan çıkarıp yaratıcı süreçlerin ve küratoryal deneyimlerin paylaşıldığı bir laboratuvara dönüştürüyor. Örneğin Sigg Art Foundation'ın dijital sanat ve yeni medya odaklı seçkisi ya da BMW Art Car koleksiyonunun Türkiye'de ilk kez yan yana sergilenmesi İstanbul'un uluslararası sanat sahnesinde oldukça özgün bir pozisyon edinmesini sağlıyor.

Birçok müze gruplarının da yer alacağı Focus America bölümünde sanat tutkunlarını neler bekliyor?

Focus America programını, Contemporary Istanbul'un 20'nci yılı için özenle hazırladık. Focus America bölümü, fuarın uluslararası vizyonunu pekiştiren stratejik bir seçim. Her yıl bir ülkeye ya da bölgeye odaklanarak bölgelerin sanat üretimini İstanbul'a taşıyoruz. Bu artık bizim için bir gelenek ve kültürel etkileşim alanları yaratmanın fırsatı haline geldi. Bu edisyonda odak ülkemiz ise Amerika. Çünkü Amerika Birleşik Devletleri, çağdaş sanatın hem üretim hem de entelektüel yönünü şekillendiren küresel bir merkez. Özellikle New York ve Los Angeles gibi şehirler, sanat dünyasında hem kurumsal hem bağımsız yapılarla belirleyici rol oynuyor. Bu kapsam özelinde, bizim de Contemporary Istanbul'da dünyanın en prestijli müzelerinin temsilcilerini ağırlamak hedefimizdi. Brooklyn Müzesi Direktörü Anne Pasternak ve Guggenheim Müzesi'nin eski başkanı Jennifer Stockman gibi değerli isimlerin katılımı, fuarın uluslararası alandaki prestijini daha da güçlendiriyor. Aynı zamanda Amerika'nın farklı seslerini temsil eden galeriler; Amanita, Revolver Galería, Leila Heller Gallery gibi çeşitli disiplinlerden örneklerle bu seçkiyi zenginleştiriyor. Focus America'nın temel amacı; İstanbul'un kültürel diplomasi gücünü vurgulamaktır ki bu şehir tarih boyunca Doğu ile Batı arasında bir geçiş noktası oldu.

Genç sanatçılara destek olmak en önem verdiğiniz konuların başında geliyor. Bu seneki gelişmeler neler?

Contemporary Istanbul, açıldığı ilk günden bu yana Türk sanatçılar ve galeriler için bir sıçrama tahtası işlevi gördü. Genç sanatçıların görünürlük kazanmasına, yurt dışında ve uluslararası alanda isimlerini duyurmasına katkı sağladı; üretimlerini destekleyerek bu platformda yer almaları için çaba gösterdi. Birçok sanatçı, bu sayede dünya çapındaki fuarlarda yer alma ve görünürlük kazanma fırsatı yakaladı. İstanbul'da, kendi şehirlerinde böyle bir deneyimi yaşamak, onlar için global sanat dünyasına açılan güçlü bir alan sundu. Öte yandan CI Bloom da bu desteği pekiştirerek sanatçılara yeni bir alan ve görünürlük sağlayan önemli bir platform haline geldi.

CIF Dialogues Konferans Programı'nda bu seneki konuşmacıların odak noktaları, ilham veren hikayeleri neler?

Her zaman olduğu gibi, CIF Dialogues bu yıl da sanatın yalnızca görsel değil, entelektüel boyutlarını da tartışmaya açıyor. Bu kapsamda, şu sorular etrafında derin bir sorgulama yürütüyoruz: "Kültürel, kurumsal ya da coğrafi koordinatlar bozulduğunda ne olur?", "İstanbul, özgün bir model sunabilir mi?", "Dijital sanat, önümüzdeki 20 yıla sanat ve kültür alanında yön verebilir mi?" Tüm bu sorular üzerinden, yerel ve küresel ölçekte önümüzdeki 20 yılın sanatsal pratiğinin nasıl şekillenebileceğine dair kapsamlı bir düşünsel zemin oluşturmayı amaçlıyoruz. Programda Guggenheim Müzesi'nden Jennifer Stockman, Brooklyn Müzesi'nden Anne Pasternak gibi önemli isimler yer alacak. Panelde dijital sanat, koleksiyoner pratikleri, mimari, kültürel hafıza ve şehirlerin sanatsal-toplumsal ihtiyaçları masaya yatırılacak. Diğer yandan, ikinci panelde Marina Abramović, TAEX direktörü Stefanie de Regel ile söyleşecek. Bu, online bir söyleşi olacak. Koleksiyoner ve Sigg Sanat Vakfı kurucusu, koleksiyoner Pierre- Christian Brochet ile söyleşisini de dinlemek mümkün. Bunun dışında iki gün sürecek olan söyleşilerde akademisyenler, koleksiyonerler ve Amerika'dan sanat kurumları yöneticileri de söyleşiler gerçekleştirecek.

Gençlerin gözünden bakarsak onları nasıl bir fuar bekliyor? Sizce en çok neler hoşlarına gider?

Contemporary Istanbul'un dijitalleşme, koleksiyonerlik, kent kültürü gibi konuları da ele alan bir yapısı var ve gençlerin, öğrencilerin bu düşünsel altyapıdan etkileneceklerini ve yeni yaratıcılık alanları bulabileceklerini düşünüyorum.

Fuarı ilk kez ziyaret edeceklere neler önerirsiniz?

Herkese, fuarın tüm alanlarını keşfetmelerini ve sanatla iç içe bir gün geçirmelerini öneriyorum. Öte yandan, fuar kapsamında yalnızca galeri ve iç mekânları değil dış alanda sergilenen birçok heykel ve sanat eserini de görme şansları olacak.