Tohum Otizm Vakfı'nın Deprem Bölgesi Çalışmaları

Tohum Otizm Vakfı olarak 2003 yılından beri otizmli çocukların yanındasınız. Yaşanan afet sonrasında da depremden etkilenen çocuklara yardım elinizi uzattınız. Bu süreçteki çalışmalarınızı sizden dinleyebilir miyiz?

İlk günden bu yana Yönetim Kurulumuz liderliğinde ve Vakıf Sosyal Komitemizin etkin katılımı ile 11 ildeki ihtiyaçları karşılamak için çalışıyoruz. Bölgedeki ihtiyaçlar için dayanışma hatlarımızı ilk günden bu yana devreye alarak, deprem bölgesindeki otizmli çocukların ve ailelerin ihtiyaçlarını toplayarak, ihtiyacın alanına göre ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yönlendirmeler gerçekleştiriyoruz. Deprem bölgesinde aileler temel ihtiyaçlarını temin etme güçlükleri ile uğraşırken bir yandan da otizmli çocuklarının deprem sonrasında artan problem davranışları ile kendi başlarına mücadele etmek zorunda kalıyor. Otizmli çocukların gelişimlerinde ve iletişim kurmalarında teknolojik cihazlar da eğitimlerinin önemli bir parçası. Biz bu sebeple, problem davranışları azaltmaya yardımcı olacak tablet ve kulaklık gibi teknolojik cihazları ve eğitim materyallerini deprem bölgesindeki çocuklara ulaştırmak için 'Depremden Etkilenen Otizmli Çocuklara Eğitim & Teknoloji Desteği Projesi'ni hayata geçirdik. Proje kapsamında; 0-3 yaş, 3-6 yaş, 6-12 yaş ve 12-18 yaş gruplarına özel olarak hazırlanmış eğitim materyali, teknoloji kiti ve eğitici oyuncak kitlerini bölgedeki otizmli çocuklara elden ulaştırıyoruz. Hedefimiz depremden etkilenen 2700 otizmli çocuğa ulaşabilmek.

Depremden ve afetlerden etkilenen otizmli çocuklara nasıl yaklaşmak gerekir?

Otizmli çocuklar günlük yaşamlarındaki rutinlerine ve kendi eşyalarına sıkı sıkıya bağlıdırlar, bu nedenle deprem ve sonrasında oluşan kaos ve değişiklikler onları diğer çocuklara oranla 3-4 kat daha fazla etkiliyor. Dayanışma hattımıza gelen telefonlarda da aileler otizmli çocukların bu kaos ve değişikliklerden ötürü problem davranışlarının arttığını iletiyorlar. Otizmli çocukların dış görünüşlerinde belirgin bir farklılıkları olmadığı için otizmli olup olmadıkları ilk bakışta anlaşılamayabilir. Dolayısıyla, bir çocuğun otizmli olup olmadığını anlayabilmek üzere fiziksel görünümlerine değil de davranışlarına bakmak gerekir. Örneğin otizmli çocuklar ses, koku, temas ve ışık gibi uyaranlardan rahatsız olabilirler. Bu nedenle çocuğa dokunmanız gerekiyorsa izin almalısınız. Bazı otizmli çocuklar dokunulmaya karşı aşırı hassas olabilir ve fazla tepki gösterebilirler. Gürültü, ışık ya da kokudan rahatsız olduğunu görürseniz onu bu uyaranlardan uzaklaştırabilir, daha sakin bir alana götürebilirsiniz. Sakin bir ses tonu kullanmak, kısa ve net biçimde konuşmak, konuşurken somut ifadeler kullanmak önemlidir. Benzer biçimde davranışlarımız ve hareketlerimiz de çocuğu tedirgin etmeyecek biçimde sakin olmalıdır. Soru sorduktan ya da bir eylemi yapmasını istedikten sonra soruyu yanıtlaması veya eylemi yapması için birkaç saniye zaman verin. Otizmli çocukların bazılarının konuşamadığını unutmamalıyız, bu tür durumlarda iletişim kurmak için ebeveynlerinden destek almalısınız. Otizmli çocuk için olağan şartlarda göz teması kurmak zorken yaşanan afet sonrası durum iyice zorlaşmış olabilir. Bu nedenle çocuk göz teması kurmayı reddediyorsa zorlamayın.

Otizmli çocuklar kendilerini sakinleştiren ve bazı durumlarda kendilerini güvende hissetmelerini sağlayacak çeşitli nesneleri her durumda yanlarında taşımak isteyebilirler. Eğer bu nesne otizmli çocuğun ve çevredekilerin güvenliği açısından tehlikeli değil ise çocuktan bu nesneyi bırakması istenmemelidir.

Tüm bu detayları içeren, bu konuya özel hazırlanmış, "Afet ve acil durumlarda otizmli bireylere nasıl yaklaşılmalı" rehber dokümanına Tohum Otizm web sitemiz ve tüm sosyal medya hesaplarımızdan kolaylıkla ulaşılabilir.

Bu çocuklara destek olmak isteyenler nasıl bir yol izlemeli?

Deprem bölgesinde zorlu yaşam koşulları içinde bulunan otizmli çocuk ve ailelerinin hayatlarına dokunmak, umutları yeniden yeşertmek hedefiyle Depremden Etkilenen Otizmli Çocuklara Eğitim & Teknoloji Desteği Projemiz kapsamında oluşturulan kit bağış kampanyamızı web sitemiz üzerinden tohumotizm.org.tr destekleyerek daha fazla otizmli çocuk ve ailesine ulaşmamıza katkı sağlayabilirsiniz. Deprem sonrası da hızlı aksiyon alarak, "Afet ve Acil Durumlarda Otizmli Bireyler Webinar Serisini" başlattık. Özellikle Tohum Otizm youtube ve spotify hesapları üzerinden webinar kayıtlarına ulaşılabilir. Webinar serisinde, afet ve acil durumlardan korunmak için otizmli bireylere hangi beceriler kazandırılabileceği, otizmli ve bireylere nasıl yaklaşılması gerektiğine dair bilgiler uzmanlar tarafından paylaşılmaktadır.

Webinar serinizde de afet ve acil durumlar sonrası özel gereksinimli bireyler ve ailelerine yaklaşımı ele alıyorsunuz. Bu seri devam edecek değil mi?

Afet ve acil durumlarda otizmli çocukların ve dolayısıyla da ailelerinin diğer bireylere göre 3-4 kat daha fazla etkilendiklerini ifade etmiştik. Webinarlarımızı da otizmli çocukların ailelerine ve öğretmenlerine, sahada görev yapan arama kurtarma ekiplerine, gönüllülere, sahadaki kamu görevlilerine, uzmanlara yönelik planladık. İlk ikisi afet ve acil durumlarda otizmli çocuklara ve ailelerine nasıl yaklaşılması gerektiği konusunu ele aldık. Bundan sonraki süreçte webinar serimizde otizmli çocuklara afet ve acil durumlardan korunmaları için hangi bilgi ve becerilerin öğretilmesi ve otizmli çocuklar özelinde afet ve acil durumlarda nasıl bir yol haritası olması gerektiği ile ilgili konulara yer verilecektir. Bu webinarlarımız da önümüzdeki günlerde sosyal medya hesaplarımızdan, YouTube ve spotify kanalımızdan yayınlanacak.

Yardımların sürdürülebilir olması adına neler planlıyorsunuz?

Depremden Etkilenen Otizmli Çocuklara Eğitim & Teknoloji Desteği Projemiz devam edecek. Bununla birlikte deprem bölgesinde kurulacak konteyner kentlerde eğitime başlayacak okullarda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği ile özel eğitim sınıflarının ihtiyacı olacak eğitim materyallerini sağlamayı, eğitmenlere, velilere eğitimler vermeyi planlıyoruz. İlgili tüm çalışmalarımızı bireysel, kurumsal destekçilerimizin bağışları ile sürdürüyoruz. Çalışmalarımıza katkı sağlayan tüm destekçilerimize teşekkür ederiz.