SAAT DANIŞMANI OKTAY TUTUŞ

Oktay Tutuş, saat editörlüğü konusunda uzmanlaşan isimlerden biri sektörde… Bu hafta portre sayfamızda hem kadın hem de erkekler için en önemli aksesuarlardan biri olan saatlerle ilgili bilgi edinelim istedik ve kendisine saatlerle ilgili merak ettiğimiz soruları yönelttik. 

Öncelikle kısaca sizi tanıyabilir miyiz? Ne kadar süredir saat sektörü içerisindesiniz?
Yaklaşık 10 seneden biraz fazla süredir editör olarak çalışıyorum. En son Türk Hava Yolları’nın Business Class yolcuları için hazırlanan Skylife Business dergisinin sorumlu editörlük görevini yürüttüm.  Ocak ayından bu yana serbest editör olarak çeşitli dergilere ve online yayınlara lüks yaşam stili konusunda yazılar yazıyor ve bazı firmalara danışmanlık veriyorum. Saatçilik dünyasıyla tanışmamın üzerinden yaklaşık altı sene geçti. Bu süre zarfında birçok firmanın üretim tesislerini gördüm, çeşitli eğitimlerine katıldım, fuarlar ve çeşitli kademelerdeki insanlarla görüşme fırsatım oldu ve röportajlarımla sektöre dair bilgimi ilerlettim. 

Saat hem kadınlar hem de erkekler için önemli bir aksesuar. Hediye olarak saat alırken nelere dikkat etmeli?
Öncelikle her türlü hediyeyi alırken olduğu üzere, saat alırken de muhakkak ki o kişiyi iyi tanıyor olmanız lazım. Nelerden hoşlanır, nelere dikkat eder, nelere ilgisi var gibi konular size yol gösterecektir. Bir saat alırken muhakkak ki öncelikle iyi ve uzun süre sorunsuz çalışabilecek bir modelden yana tercihinizi yapmanız gerekir. Bu doğrultuda, bütçeniz eğer imkan veriyorsa her zaman mekanik saatleri tercih edin derim. 
Kadınlar için daha küçük kasalı hatta tercihen pırlanta veya diğer taşlarla süslü modeller her zaman ilk tercih edilenler. Bense kadınların son dönemlerde daha maskülen saatleri de pekala taktığını gözlemliyorum. Bu sebeple çok büyük kasaya sahip olmayan ve sade kadran tasarımlı modelleri kadınlar için tercih edebilirsiniz. Erkeklerde ise son yıllarda daha fazla komplikasyona sahip modellerin öne çıktığını söylersem yanlış olmaz. 

Günümüz çalışan insanı için online alışveriş büyük bir çözüm ve kurtuluş yolu… Online saat alışverişinde neler önerirsiniz saatseverlere?
Online saat alışverişinde tabii ki öncelikli olarak alışveriş yapacakları sitenin güvenilirliğini kontrol etmeleri gerekir. Bugün pekçok saat firmasının online satış kanalları bulunuyor. Bu sitelerde saatler normal fiyatlarından daha indirimli olarak da bulunabiliyor. Ancak ben online alışveriş yerine alacakları saati muhakkak görmelerini ve denemelerini öneririm. Bir saat butiğine gidip alacağınız modelle ilgili bilgi sahibi olmak, çeşitli modelleri denemek ve hangisinin size daha çok yakışacağını görmek önemli. Eğer alacağınız model sadece internetten erişebileceğiniz bir tanesiyse o zaman muhakkak kasa büyüklüğüne bakın. Bu, bileğinizde nasıl duracağı konusunda az çok size bir fikir verecektir. İnce bilekli birisi için 45 mm ve üzeri kasa çapına sahip saatler oldukça büyük olur ve göze batar. Aynı şekilde daha kalın bilekli olanlar için de küçük kasa çapına sahip saatler uygun olmayan görüntülere yol açabilir.  

Saat bakımı ile ilgili bilgi alabilir miyiz sizden? Pahalı bir saati nasıl muhafaza etmeliyiz? Periyodik bakım gerektirir mi? 
Pahalı olsun veya olmasın her saat düzenli olarak bakımı hak eder. Ancak alacağınız mekanik bir saat, ister otomatik mekanizmalı isterse de elle kurmalı olsun bakıma daha çok ihtiyacı var demektir. Otomatik mekanizmalı saatlerinizi her giydiğinizde enerjisini sizin hareketlerinizden alacaktır. Eğer kaliteli bir saat aldıysanız uzun süre (yaklaşık beş yıl) herhangi bir sorun çıkarmadan çalışacaktır. Elle kurmalı mekanizmalar ise daha hassas saatlerdir ve onları düzenli olarak (güç göstergesine bakarak) kurmanız gerekir. Eğer bu saati uzunca bir süre kullanmayacaksanız o zaman saati muhafaza ederken aynı zamanda kuran kasalardan bir tane edinmenizde fayda var. 

Bir saatin kaliteli olduğunu gösteren en önemli özellikler neler? 
Öncelikle düzgün bir mekanizma. Mekanizmayı saatin motoru gibi düşünecek olursanız eğer, ne kadar iyi bir mekanizmaya sahipse o kadar kaliteli demektir. Yine saatin birden fazla özelliği varsa, örneğin takvim, dakika tekrarlayıcı, tourbillon veya ay göstergesi gibi ekstra özellikler her firmanın kolayca yapabileceği şeyler değildir ve genellikle kaliteli olan saatlerde bu özellikleri daha sık görürüz. Ayrıca saatin detayları, kullanılan malzeme, kayış da onun ne kadar özenli üretildiğini gösteren elemanlardır. Kaliteli mekanik bir saat mekanizmasını göstermekten çekinmez. Dolayısıyla saatinizin arkasını çevirdiğinizde mekanizmanın işleyişini görebileceğiniz safir camlı arka kısma sahip saatlerin genel olarak diğerlerinden daha kaliteli olduğunu söylemek mümkündür. Buradan gördüğünüz mekanizma parçalarındaki el işçiliği ve dekorasyon da yine kalitenin olmazsa olmaz şartlarıdır. Swiss Made damgası bir saatin minimum yüzde 60’lık ksımının İsviçre’de üretildiği anlamına gelir ki gerçek bir İsviçre saati aradığınızda bu damgaya bakmanız yeterlidir. Eğer gerçek bir İsviçre saatinin de en iyisini arıyorsanız o zaman bakmanız gereken Cenevre Mührü’dür. “Poinçon de Genève” olarak da anılan bu mühür kol saatinin Cenevre kantonunda üretildiğini gösterir ve hem teknik hem de işçilik açısından o markanın üst düzey kriterleri yerine getirdiğini gösterir. Almanın çok zor olduğu bu mühre sahip bir saatin kalitesinden kesinlikle emin olabilirsiniz. 

Akıllı saatler son bir yıldır özellikle İsviçre saat endüstrisini tehdit eder bir imaj çiziyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Birgün herkes akıllı saatlere mi yönelecek? 
Bu konuda teknoloji firmaları kadar iyimser düşündüğümü söyleyemem. İsviçre saat endüstrisi 1970’li yılların sonunda Quartz krizini yaşadığında da endüstri neredeyse çöküyordu ancak şu anda böyle bir durum söz konusu bile olamaz. Geçen yıllar içerisinde insanlar mekanik saatlerin aslında ne kadar önemli olduklarını anladı. Dolayısıyla akıllı saatlerin mekanik saat dünyasını, özellikle de kaliteli mekanik saatleri çok da etkileyeceğini zannetmiyorum. Gerçek bir saatseverin koluna bir Apple watch takacağını düşünemeyiz, en azından kendi adıma ben düşünemiyorum. Çünkü bir mekanik saatin işleyişini, çalışma prensiplerini, onun yapılışında verilen emeği bilen birisinin zaten o saate işlevinden veya görünüşünden daha başka bir değer verdiğini düşünmelisiniz. Aynı tadı bir elektronik saatten almanız çok zor. Elbette İsviçre saat endüstrisinin de akıllı saatlere karşı verecek birkaç cevabı vardı nitekim bu yıl yapılan SIHH ve Baselworld fuarlarında hem mekanik hem de akıllı saat özellikleri gösteren hibrit modeller gördük. Veya birkaç firmanın yaptığı üzere mekanik saatinizle kullanabileceğiniz (kayışına takılabilen) modüller de görmek mümkün. Ancak bunlar belli bir korkudan veya herkesin akıllı saatlere geçeceği düşüncesinden kaynaklanan önlemler değil. Çünkü gerçek bir mekanik saat asla değerinden bir şey yitirmeyecek veya mekanik saat endüstrisi bu akımdan zarar görmeyecektir. Bir saat meraklısına da aynı soruyu soracak olursanız eğer, alacağınız cevap hafif bir gülümsemeyle beraber bu olacaktır. 

Saat ile moda ilişkisini nasıl yorumluyorsunuz? Saat mi modaya uymalı yoksa saat mi kendi modasını yaratmalı? 
Gelip geçici moda akımlarından etkilenecek modeller genellikle daha geçici olan modellerdir. Gerçek bir saat firmasının bu tip akımlara uyacağını zannetmiyorum. Saatte moda yerine belli akımlardan söz edebiliriz. Belli bir geçmişe, teknik ve kültürel birikime sahip markaların son birkaç yıldır geçmiş modellerini yeniden yorumlamaları buna bir örnektir. Veya zaman içerisinde kullanılan malzemelerin (seramik, bronz, karbon fiber gibi) tüm saat firmalarınca denenmesi gibi. Ancak belli renklerin veya desenlerin egemenliğinden söz etmek zor. Sonuçta moda dünyası kadar çabuk değişen bir sektör değil saat sektörü. Evet, belki her yıl birçok farklı model piyasaya çıkıyor ancak bunların modası geçecek modeller olduğundan söz etmek daha zor. Sonuçta saati bir yatırım gibi de düşünmelisiniz. Gelip geçici heveslerle saatlere yaklaşmak daha sonra üzülmenize yol açacaktır. Tüm bunların dışında son yıllarda bazı moda evlerinin de çok güzel saatlere imza attıklarını söylemek mümkün. Louis Vuitton, Ermenegildo Zegna gibi markalar bunların en iyi örnekleri. 

Son olarak saat tutkunları için görüş ve önerilerinizi alabilir miyiz? İleride iyi bir koleksiyona sahip olmak için nasıl parçalar biriktirmeli bir saat koleksiyoneri? 
Öncelikle herkes kendisi için uygun olan model ve özellikleri göz önünde bulundurmalı. Gündelik hayatınızda kullanabileceğiniz ve ölçüleri size uygun olan modellerle başlamanız uygun olacaktır. Her şeyde olduğu gibi burada da sınır sizin bütçeniz ve bilginiz. Eğer yeterli bütçeniz varsa limitli üretim modelleri takip etmek ve bunlara yatırım yapmak mantıklı olacaktır. Koleksiyonunuzu belli amaçlar etrafında da şekillendirmeniz mümkün. Kimi insan sadece tek bir markaya da odaklanabilir, bunda da hiçbir sorun yok. Önemli olan ne tip bir koleksiyona sahip olmak istediğinizi bilmek ve onun üzerine bilgi sahibi olmak, fikir alışverişinde bulunmak ve takip etmektir. Bu sebeple saat butiklerine gidip orada çalışan insanlarla iyi ilişkiler geliştirmek ve sürekli onlardan sektörle ilgili bilgi almak çok önemli. Koleksiyonunuz siz saatler konusunda daha çok bilgi sahibi oldukça ister istemez daha sofistike bir hal alacaktır.

Röportaj: Aslı TANDOĞAN
Fotoğraflar: Ertan DEMİRBİLEK